Osho thường nói rằng thiền và yêu thương là hai con đường khác nhau nhưng có cùng một đích đến: giải thoát khỏi bản ngã và chạm đến tự do tuyệt đối. Một người có thể chọn con đường thiền để đạt đến tâm thức thuần khiết, hoặc họ có thể đi vào tình yêu để tan biến cái tôi. Khi thiền đạt đến chiều sâu tối thượng, nó trở thành tình yêu vô điều kiện. Khi tình yêu đạt đến trạng thái thuần khiết nhất, nó trở thành một loại thiền định.
Nhưng tại sao thiền và yêu thương lại liên quan chặt chẽ đến nhau?
Thiền là gì? Osho nói rằng thiền không phải là một hành động, mà là một trạng thái hiện hữu. Nó không phải là điều gì đó bạn làm, mà là điều gì đó bạn trở thành.
Thiền là sự quan sát thuần khiết – không đánh giá, không dính mắc.
Thiền là sự tĩnh lặng tuyệt đối – nơi không còn suy nghĩ, không còn những xáo động của tâm trí.
Thiền là sự trở về với bản chất nguyên thủy – một sự rỗng rang và an nhiên tuyệt đối.
Người thực hành thiền lâu dài sẽ đạt đến một trạng thái mà Osho gọi là chân không diệu hữu – nơi không còn cái tôi, không còn những mong cầu, chỉ còn lại sự tồn tại trong trạng thái thuần khiết nhất.
Tuy nhiên, thiền không có nghĩa là xa rời cuộc sống. Osho không ủng hộ việc từ bỏ thế giới để đi vào rừng sâu thiền định. Ông dạy rằng thiền phải được mang vào cuộc sống, và cuộc sống cũng phải trở thành thiền.
Khi một người thiền định thực sự, họ không chỉ tĩnh lặng trong khoảnh khắc ngồi thiền, mà cả đời sống của họ trở nên thiền tịnh:
Họ bước đi trong tỉnh thức.
Họ nói trong nhận biết.
Họ yêu thương mà không dính mắc.
Họ làm mọi việc mà không để tâm trí vướng bận.
Thiền không phải là một trạng thái tách biệt với đời sống – nó phải hòa vào đời sống. Và khi một người thực sự thiền, tình yêu của họ cũng thay đổi.
Ngược lại với thiền, tình yêu dường như là một trạng thái cực kỳ hỗn loạn. Nó mang đầy cảm xúc, đam mê, đôi khi là đau khổ, và thường xuyên bị hiểu lầm.
Nhưng Osho nói rằng tình yêu cũng là một con đường dẫn đến giải thoát, nếu ta biết cách đi vào nó.
Tình yêu thông thường: Sự bám víu và khổ đau
Phần lớn con người yêu theo bản năng. Họ tìm kiếm một ai đó để lấp đầy nỗi cô đơn bên trong. Nhưng tình yêu dựa trên nhu cầu sẽ luôn tạo ra đau khổ:
Khi ta cần ai đó để làm mình hạnh phúc, ta đã tự biến mình thành kẻ phụ thuộc.
Khi ta mong muốn ai đó không thay đổi, ta đã đi ngược lại bản chất vô thường của cuộc sống.
Khi ta yêu với nỗi sợ mất mát, ta đã rơi vào chiếm hữu.
Osho nói rằng tình yêu như vậy không thể nào bền vững, vì nó xuất phát từ cái tôi, từ sự thiếu thốn, từ ham muốn kiểm soát.
Tình yêu thuần khiết: Một sự dâng hiến tự do
Nhưng có một loại tình yêu khác. Đó là tình yêu không mong cầu, không chiếm hữu, không sợ hãi.
Khi bạn yêu không vì ai đó sẽ mang lại điều gì cho bạn, tình yêu ấy trở nên trong sáng.
Khi bạn yêu mà không mong họ phải thuộc về mình, tình yêu ấy trở nên tự do.
Khi bạn yêu dù người kia có rời đi, tình yêu ấy trở nên vô điều kiện.
Osho nói:
"Khi yêu đúng cách, bạn không còn là hai thực thể riêng biệt – bạn trở thành một. Và khi sự hợp nhất ấy xảy ra, bạn sẽ biết được một hương vị của thiền."
Nếu thiền là sự tĩnh lặng tuyệt đối, thì tình yêu là sự hòa tan tuyệt đối.
Người đi vào thiền một cách sâu sắc sẽ nhận ra tình yêu tuôn chảy trong họ như một trạng thái tự nhiên.
Người đi vào tình yêu một cách đúng đắn sẽ nhận ra tình yêu chính là thiền.
Khi thiền trở thành tình yêu
Người thiền định chân chính sẽ cảm thấy một loại tình yêu khác biệt – không dành riêng cho một cá nhân, mà là một tình yêu bao trùm tất cả.
Họ không yêu ai đó vì họ đặc biệt, mà vì tình yêu đã trở thành bản chất của họ.
Họ không cần ai đó để lấp đầy, mà họ có quá nhiều để cho đi.
Họ không ghen tuông hay sợ hãi, vì tình yêu của họ không bị giới hạn bởi sự chiếm hữu.
Đây chính là trạng thái của những bậc giác ngộ – nơi tình yêu không còn là cảm xúc, mà trở thành sự rung động của chính tâm thức họ.
Khi tình yêu trở thành thiền
Ngược lại, nếu một người yêu thương với tâm thức trọn vẹn, họ sẽ dần dần đi vào một trạng thái thiền định tự nhiên.
Khi họ yêu mà không mong cầu, tâm trí họ trở nên tĩnh lặng.
Khi họ yêu mà không chiếm hữu, tâm trí họ trở nên nhẹ nhàng.
Khi họ yêu mà không còn sợ hãi, tâm trí họ đạt đến sự an nhiên tuyệt đối.
Lúc đó, tình yêu của họ trở thành một dạng thiền định.
Osho nói rằng cả hai con đường đều đúng – chỉ tùy vào cách mỗi người lựa chọn.
Nếu bạn là người trầm tĩnh, thích tĩnh lặng và tự quan sát nội tâm, thiền có thể là con đường phù hợp với bạn.
Nếu bạn là người đầy cảm xúc, giàu năng lượng, thích đắm mình trong cuộc sống, tình yêu có thể là con đường nhanh nhất.
Dù chọn con đường nào, nếu đi đến tận cùng, bạn cũng sẽ chạm đến giải thoát.
Osho nói:
"Người đạt đến thiền sâu sắc sẽ biết yêu theo cách thuần khiết nhất. Người biết yêu thương sâu sắc sẽ bước vào trạng thái thiền định tự nhiên. Cả hai con đường đều là một – vì đích đến cuối cùng chính là trạng thái vô ngã và tự do tuyệt đối."
Vậy bạn sẽ chọn con đường nào? Thiền hay tình yêu?
Hay bạn sẽ chọn cả hai, vì cuối cùng, chúng cũng chỉ là một mà thôi?